Oksitosin Hormonu Nedir? Olumlu Etkileri Nelerdir?

“Sevgi Hormonu”, “Aşk Hormonu”, “Bağlılık Hormonu” gibi isimlerle de bilinen oksitosin hormonu beyinde bulunan hipofiz bezi tarafından salgılanan ve hem doğum gibi fizyolojik olayların işleyişinde hem de sosyal bağlılık gibi davranışsal süreçlerin dengelenmesinde rol oynayan en önemli hormonlardan biridir. 

Anne-Bebek Bağlanmasındaki Rolü:

Rahim kaslarını uyararak kasılmayı destekler ve doğumun gerçekleşmesine katkı sağlar. Doğum sonrasında ise memedeki süt kaslarının kasılmasına yardımcı olarak anne sütünün memenin ucuna gelmesine olanak tanır. Bebek anneyi emmeye devam ettiği sürece oksitosin salınımı da devam eder. Bebeğin dünyaya gelmesi ve sonrasında anne-bebek arasında kurulan bağın meme yoluyla güçlenmesi için anahtar hormondur. 

Bunun yanında annelik davranışının sağlıklı gelişmesi; annenin bebeğin bakımına gönüllülüğü; bebeğe karşı duyduğu sevgi, şefkat ve bağlılık duygularının oluşumu üzerinde de gözle görülür etkileri mevcuttur. Yapılan araştırma bulgularına göre yüksek oksitosin seviyesine sahip annelerin bebeğine karşı daha şefkatli ve sevgi dolu davranışlar sergilediği ortaya konmuştur. Ayrıca annnelerinden yeterince ilgi ve şefkat gören bebeklerin oksitosin seviyelerinde artışla birlikte anneyle kurulan temasta da artış isteği gözlemlenmiştir. Bütün bunların yanında, oksitosin salınımı için sadece biyolojik anne olma koşulu aranmaz. Bebekle kurulan temasın başlamasıyla birlikte beyne uyaranlar giderek oksitosin salınımını başlatır. 2014’te yapılan bir çalışmaya göre koruyucu ailelerde de oksitosin hormonunun aile bağları üzerinde benzer etkileri gözlemlenmiştir. Fiziksel temas, sarılma, göz teması gibi davranışların oksitosin salımını destekleyici etkileri tespit edilmiştir.

Sosyal Davranışlar Üzerindeki Rolü: 

Bağlılık, güven, sadakat gibi duyguların gelişimini destekleyerek ilişki dinamiklerinin güçlenmesini sağlar. Çiftler arasındaki iletişimin dengelenmesi, çekim gücünün artışı, güven ve bağlılık duygularının pekişmesi için gereklidir. Yapılan bir araştırmaya göre erkeklerde oksitosin salınımı cinsel çekim ve eşe bağlılığın kuvvetlenmesi için işlevsel bir göreve sahiptir. Empati duygusunu de destekleyen oksitosin hormonu partlernelin birbirini daha kolay ve doğru anlayabilmesini sağlar.

Ruh Sağlığı Üzerindeki Etkileri:

Kortizon salınımını dengeleyerek stres ve kaygı seviyesinde azalmaya yardımcı olur. Bununla birlikte rahatlama ve huzur hissini destekleyen oksitosin hormonu ruhsal dengeyi ve genel yaşam kalitesini iyileştirir. Sinir sistemini üzerinde yatıştırıcı bir etkiye sahiptir. Bütün bunların yanında güven/güvenlik hissinin artışında ve olumlu algının gelişiminde katlıları olan oksitosin hormonu kişinin psikolojik sağlamlık becerilerinin gelişimini de destekler. Olaylar karşısında sakin kalabilmek, mantıklı kararlar alabilmek, pratik sonuçlara varabilmek, içsel dengeyi koruyabilmek gibi becerilerin gelişmesinde önemli bir yeri vardır. Bununla birlikte, son yıllarda yapılan araştırmaların sonucunda oksitosin hormonu eksikliğinin şizofreni, depresyon gibi psikiyatrik sorunların temelini oluşturduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla, psikiyatrik boyutta da oksitosin hormonun görevi mevcuttur.  

Fiziksek Sağlık üzerindeki Etkileri:

Oksitosin hormonunun bağlanma, soyal ilişkiler, psikolojik sağlık üzerinde olumlu etkilerinin yanında fiziksel sağlık üzerinde de olumlu etkileri gözlemlenmiştir. Anti-enflamatuar etkisi olup vücutta iltihaplanmayla mücadale eden hormondur. Bunun yanında kan basıncını düşürerek kardüovasküler sağlığı da destekler. Ayrıca pankreasta bulunan oksitosin hormonu, şeker metabolizmasının düzenlenmesinde de etkilidir. 

Oksitosin Hormonu Artışını Destekleyen Davranışlar:

• Fiziksel temas

• Sarılmak

• Göz teması kurmak

• Cinsel birliktelik

• Düzenli egzersiz yapmak

• Doğum yapmak

• Emzirmek

• Annenin bebeği ile konuşması

• Bir bebeği kucağına almak

• Müzik dinlemek

• Sevilen biri için yemek pişirmek

• Arkadaşlarla vakit geçirmek, sohbet etmek

• Bir hayvanı okşamak

• Masaj yaptırmak